Monografia Banku Spółdzielczego w Parczewie wydana z okazji 100 lecia Banku w roku 2002
Historia Banku Spółdzielczego w Parczewie
Bank Spółdzielczy w Parczewie powstał w roku 1902 pod nazwą „Parczewskie Towarzystwo Pożyczkowo – Oszczędnościowe”, a datę 2 stycznia 1902 roku przyjmuje się za datę rozpoczęcia działalności operacyjnej Towarzystwa. Powstanie i rozpoczęcie działalności Towarzystwa w zaborze rosyjskim nie było łatwe. Parczew w tym czasie leżał bowiem w strefie wpływów zaboru rosyjskiego. Władze carskie konsekwentnie przeciwstawiały się próbom organizowania Polaków i tworzenia organizacji o charakterze społeczno – narodowym, widząc w tym źródło oporu i walki narodowej. Dodatkową przeszkodą w tworzeniu spółdzielni był brak w całym imperium carskim i Królestwie powszechnego ustawodawstwa oraz obowiązek zatwierdzenia dokumentów w Petersburgu. Mimo tych przeszkód prekursorzy ruchu spółdzielczego i założyciele Parczewskiego Towarzystwa Pożyczkowo – Oszczędnościowego w Parczewie otrzymali od władz carskich zgodę na założenie towarzystwa, a pierwszy statut towarzystwa został zatwierdzony przez Ministra Finansów Cesarstwa Rosji w dniu 16 października 1902 roku.
W założeniu Parczewskiego Towarzystwa udział wzięło blisko sześćdziesięciu obywateli Parczewa i okolic. W latach 1902 – 1914 towarzystwo nazywane popularnie „Kasą” rozwijało i rozszerzało swoją działalność. Dawne towarzystwo działało na zasadzie odpowiedzialności za swoje zobowiązania kapitałem wniesionym przez członków. Działalność ta nie ograniczała się tylko do udzielania pożyczek i przyjmowania oszczędności. Towarzystwo prowadziło ożywioną działalność społeczno – wychowawczą i kulturowo – oświatową. Wspierano finansowo, w tym czasie, ochotniczą straż pożarną i inne organizacje społeczne oraz założono, tak potrzebną wtedy w Parczewie, bibliotekę rolniczo – beletrystyczną. W 1915 roku w wyniku działań wojennych działalność towarzystwa została na krótko zawieszona i ponownie wznowiona w 1918 roku, już po odzyskaniu niepodległości przez Polskę.
W II Rzeczypospolitej następował proces przygotowań do konsolidacji ruchu spółdzielczości rolniczej poprzedzony wejściem w życie w 1920 roku ustawy o spółdzielniach, która normowała jednocześnie zasady i formy funkcjonowania spółdzielni oraz oddała zarządzanie spółdzielnią w ręce kolegialnych władz. W 1923 roku Parczewskie Towarzystwo Pożyczkowo – Oszczędnościowe przyjęło nową nazwę ,,Kasa Spółdzielcza w Parczewie”, a w 1924 roku centralą finansową kasy stała się zgodnie z obowiązującym prawem Centralna Kasa Spółek Rolniczych w Warszawie.
Lata 1918 – 1929 charakteryzowały się w odrodzonej Polsce kryzysem gospodarczym powodującym katastrofalną inflację, która doprowadziła do znacznego osłabienia, a nawet zaprzestania działalności niektórych spółdzielni. Pomimo takiego stanu rzeczy Kasa Spółdzielcza w Parczewie nie zaprzestała swojej działalności. W roku 1934 powstał w Polsce Związek Spółdzielni Rolniczych i Zarobkowo – Gospodarczych, który przyjął zgodnie z nowym ustawodawstwem funkcję centrali dla spółdzielni działających na ziemiach polskich.
Wybuch II wojny światowej spowodował wstrzymanie, na krótki okres działalności Kasy Spółdzielczej w Parczewie. Obszar, na którym funkcjonowała kasa znalazł się w strefie wpływów okupacji niemieckiej i został włączony do Generalnej Guberni, na terenie której działalność kas spółdzielczych koordynował niemiecki urząd nadzoru bankowego. Zarząd kasy stanął wówczas pod trudnym zadaniem, wznowiania działalności kasy przyjmując za podstawę postanowienie Zarządu Głównego Związku Spółdzielni Rolniczych i Zarobkowo – Gospodarczych ogłoszone w październiku 1939 roku, które nawoływało między innymi do obrony fizycznych i duchowych sił narodu oraz zalecało spółdzielcom niesienie pomocy polskim instytucjom opieki społecznej działającym oficjalnie i nie oficjalnie. Wraz z wkroczeniem 1944 roku na obszar Lubelszczyzny Armii Czerwonej i I Armii Wojska Polskiego kasa spółdzielcza zawiesiła swoją działalność, i ponownie ją wznowiła w sierpniu w 1944 roku.
Lata 1944 – 1974 był to trudny okres dla polskiej spółdzielczości. Centralne zarządzanie i planowanie oraz ustawowe ograniczenie suwerenności, samodzielności i samorządności polskich spółdzielni wpłynęło negatywnie nie tylko na rozwój spółdzielczości ale również osłabiło je i uzależniło ekonomicznie od państwa. Okres ten charakteryzował się wprowadzeniem szeregu kolejnych zmian ustawowych dotyczących funkcjonowania spółdzielni, ich podległości związkom centralnym i znacznych ograniczeń w wykonaniu podstawowych funkcji, a kasom spółdzielczym w wykonywaniu szeregu czynności bankowych.
W 1948 roku na mocy dekretu rząd ustanowił centralą rewizyjno – finansową kas i banków spółdzielczych Bank Rolny. Kasa zmieniła wtedy nazwę na Gminną Kasę Spółdzielczą w Parczewie W 1958 roku Walne Zgromadzenie Członków Kasy podjęło uchwałę o przystąpieniu Kasy do Centralnego Związku Spółdzielni Oszczędnościowo – Pożyczkowych w Warszawie, który stał się odtąd centralą rewizyjną, finansową i organizacyjną działających w Polsce kas i banków spółdzielczych. W tym trudnym dla spółdzielczości okresie Kasa Spółdzielcza w Parczewie rozwijała swoją działalność w takim stopniu, który pozwalał na otwarcie poza Parczewem czterech punktów kasowych W roku 1965 Kasa Spółdzielcza zmieniła nazwę na Bank Spółdzielczy w Parczewie, która obowiązuje do dzisiejszego dnia.
W 1975 roku nastąpiło połączenie Banku Rolnego z Centralnym Związkiem Spółdzielni Oszczędnościowo – Pożyczkowych. W wyniku ich połączenia powstał Bank Gospodarki Żywnościowej, który od tego momentu stał się z mocy ustawy centralą organizacyjno – rewizyjną banków i kas spółdzielczych. W drugiej połowie lat osiemdziesiątych podjęto próby ,,urynkowienia” gospodarki charakteryzujące się rozwojem przemysłu i modernizacją rolnictwa za udzielane na szeroką skalę w tzw. „okresie gierkowskim” kredyty zachodnie. Miało to korzystny wpływ na rozwój Banku Spółdzielczego w Parczewie, który działał głównie w środowisku rolniczym, kredytując wówczas wiele inwestycji.
Rok 1989, był rokiem szczególnym związanym z ruchem solidarnościowym, który wpłynął na przeprowadzenie w kraju szeregu zmian poczynając od zmian politycznych, a kończąc na reformie i transformacji gospodarki centralnie zarządzanej na gospodarkę rynkową. Zmiany te objęły również cały sektor bankowy, w tym także cały sektor bankowości spółdzielczej stawiając przed bankami spółdzielczymi nowe wyzwania.
Dzisiejsza, mocna pozycja Banku nie byłaby pewnie możliwa, gdyby nie decyzja władz Banku o wystąpieniu z BGŻ i przystąpieniu do niezależnej struktury banków spółdzielczych – jako akcjonariusz i założyciel Banku Unii Gospodarczej S.A. w Warszawie. W tym okresie zaznacza się dynamiczny rozwój Banku Spółdzielczego w Parczewie. Rozwój ten dotyczy zarówno zasięgu terytorialnego jego działania jak i osiąganych wskaźników ekonomicznych
W 1996 roku Bank Spółdzielczy w Parczewie przyłączył Bank Spółdzielczy w Dębowej Kłodzie, a w roku 1998 dwa kolejne banki – Bank Spółdzielczy w Jabłoniu i Bank Spółdzielczy w Sosnowicy. W 1999 roku Bank w Parczewie przyłączył trzy kolejne Banki Spółdzielcze: w Hańsku, we Włodawie i w Siemieniu.
Aktualnie Bank Spółdzielczy w Parczewie stanowi sieć bankową składającą się z jednej jednostki wiodącej i siedmiu oddziałów oraz dwóch filii i jednego punktu kasowego Bank wykonuje wszystkie czynności bankowe zgodnie ze statutem m. in. w zakresie prowadzenia rachunków bankowych, przyjmowania wkładów oszczędnościowych i lokat terminowych, udzielania kredytów i gwarancji a także prowadzenia rozliczeń pieniężnych.
W ciągu ostatnich lat Bankowi Spółdzielczemu w Parczewie udało się osiągnąć dobrą pozycję na rynku finansowym i zdobyć renomę banku wiarygodnego i bezpiecznego. Przez cały czas Bank notuje tendencje wzrostowe: z roku na rok rosną fundusze, liczba udziałowców, suma bilansowa, liczba rachunków bieżących podmiotów gospodarczych i Klientów detalicznych oraz kwot udzielanych kredytów. Pomimo silnej konkurencji banków i instytucji finansowych działających na terenie funkcjonowania, Bank Spółdzielczy w Parczewie ma opinię banku solidnego i przyjaznego Klientom, stosującego konkurencyjne warunki cenowe Bank Spółdzielczy w Parczewie aktywnie uczestniczy w życiu lokalnych organizacji gospodarczych, społecznych i sportowych. Wspiera finansowo drużyny sportowe, placówki wychowawczo – oświatowe i wiele przedsięwzięć charytatywnychBank Spółdzielczy w Parczewie uczestniczy w Bankowym Funduszu Gwarancyjnym: zdeponowane przez klientów środki finansowe są gwarantowane przez Bankowy Fundusz Gwarancyjny.